Bir kongrenin ardından: 'Halk sağlığı uzmanlarından mesaj var: bize kulak verin !!!'
Prof. Dr. Elçin Balcı
Kovid-19 pandemisinin, değişen dünyanın değişmeyen önceliğinin “Halk Sağlığı” olduğunu gösterdiği bu günlerde bu alanın profesyonellerinden oluşan ve binden fazla katılımcıyla gerçekleşen 5.Uluslararası 23.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi 13-18 Aralık 2021 tarihleri haftasındaydı. Kongremizin ana teması “Değişen Dünyanın Öncelikleri: İklim Krizi, Afetler, Göçler, Eşitsizlikler ve Toplumsal Dirençlilik” idi.
Her yıl yüz yüze büyük bir keyif, heyecan ve coşkuyla yaptığımız kongremiz yine pandemi nedeniyle değişen şartlara uyum sağlama zorunluluğu ile buruk da olsa, ne yazık ki çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. Temada yer alan konular ağırlıklı olmak üzere ele alındı ve halk sağlığı disiplinini ilgilendiren diğer tüm konularında da güncel paylaşımlar ve tartışmalar yapıldı. Tartışmaların ve oturumların sonlarında ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri de kongre sonuç bildirgesi olarak yayımlandı (https://uhsk.org/2021/kongre_sonuc_bildirgesi.pdf).
Sonuç bildirgemizden alıntılar:
İnsanlığın yakın zamanda en önemli sorunlarından biri iklim değişikliğidir ve bu konuyla ilgili bilimsel temellere dayalı, sürdürülebilir, sağlam politikalar hızla oluşturulup hayata geçirilmelidir. Burada halk sağlığı akademik bakış açısı ve halk sağlığı uzmanlarının ilgili alanlarda istihdamı son derece değerlidir.
İklim değişikliğinin getireceği; sağlıklı su ve gıdaya erişimin azalması, açlık, su kıtlığı, su savaşları, yerel ısı artışlarına bağlı kitlesel göçler, bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerde artış ve yeni/yeniden ortaya çıkan bulaşıcı hastalıklar, doğrudan halk sağlığının ilgi alanına giren sorunlardır. Her biri hem bireysel hem de toplumsal açıdan ciddi bilgi, farkındalık ve savunuculuk gerektiren konulardır ve kurumlar arası eşgüdümlü güçlü işbirliği şarttır.
“Gıda güvencesi ve açlık tehdidin bertarafı” için “üretime dayalı” yeni tarımsal politikalar hızla hayata geçirilmelidir. Bu tehditlerle beraber sayısı hızla artan afetlere hazırlıklı olmak da son derece önemlidir. Yoksulluk, eşitsizlik, çatışmalar, savaşlar ve bölgesel tehditler nedeniyle artan göçler de beraberinde farklı sorunlar getirmektedir. Bu sonuçların daha da kötü sonuçları engelliler, yaşlılar, kadınlar, çocuklar gibi toplumun en kırılgan ve dirençsiz bireylerini daha olumsuz etkilemektedir. Uygulanan modeller hak temelli olmalı ve özellikle kırılgan gruplar yok sayılmamalıdır. Hiç kimse geride bırakılmamalıdır. Hem bu gruplar hem de değişen dünyanın yeni sağlık sorunları için toplumların direncini artırmak kadar sağlık sistemlerinin de bu yönlerdeki eksiklikleri gidermek öncelenmelidir.
Ülkemiz afetlerin sık görüldüğü bir coğrafya olmasına rağmen bireysel, toplumsal ve kurumsal anlamda afete hazırlıklı olmadığımız görülmektedir. Her alanda farkındalığın ve afet direncinin artırılması esastır. Halk sağlığı uzmanları afet öncesi hazırlıklar ve afet sonrası sağlık hizmetlerinin yönetiminde ve toplumsal düzeyde bir risk algılaması yaratılmasında sorumluluklar üstlenmelidir.
Değişen dünyanın kanserler, bulaşıcı hastalıklar, bağışıklama gibi değişmeyen sağlık sorunları da gündemdeki yerini daima korumalıdır. Tütün ile mücadele hız kesmemeli, var olan yasal yaptırımlar ve denetimlerden ve elde edilen kazanımlardan vaz geçilmemelidir.
Biz halk sağlığı uzmanları; yukarıda kısaca özetlenen konularda “sağlıklı ve güvenilir verilere erişmemizin önünde engel de olmadığı zaman” araştırma ve planlama yapma, politika üretme, uygulama, denetim ve yönetimin her aşamasında bilimsel olarak çalışacak şekilde eğitim alan, öngörüsü yüksek, donanımlı bir grubuz. Ve bu alanda istihdam edilen halk sağlığı uzmanlarının sayısı arttıkça farkımızı yaptığımız işlerle ortaya koyduğumuzu memnuniyetle görüyoruz. Saha uygulamalarıyla da sayıca artan uzman arkadaşlarımızın ürettikleri faydaları görmekten dolayı mutlu ve halk sağlığını ilgilendiren her alanda görev yapan aktif genç arkadaşlarımız varlığından da son derece umutluyuz.
Yeter ki bize kulak verin ..!!!…
2021’den dersler çıkararak gireceğimiz 2022; engellilerimiz, yaşlılarımız, çocuklarımız, kadınlarımız gibi hassas ve kırılgan gruplarımız başta olmak üzere, hayvanlarımız, ağaçlarımız, ormanlarımız, suyumuz, havamız, tüm doğamız ve dünyamızın tüm bileşenleri için sağlık getirsin diyorum. Çünkü; sağlık varsa gerisi gelir....Ne demiş atalarımız: Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi”.
Bu kongremizin sonuç bildirgesinin tamamına erişmek için adresimiz:
https://uhsk.org/2021/kongre_sonuc_bildirgesi.pdf
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) web sayfamızda yer alan İlgi duyup okuyarak sağlık okuryazarlığınıza, farkındalığınıza katkıda bulunabilecek pek çok konu için de güvenilir adresimiz:
