Uçan balıkların zorlu gece yolculuğu

Dünyada sadece Van Gölü’nde yaşayan ve yılın belli döneminde üremek için suyun akışının tersine yüzerek tatlı sulara göç eden inci kefalinin zorlu yolculuğu geceleri de devam ediyor.

Neslinin korunması için 15 Nisan-15 Temmuz tarihleri arasında avlanması yasaklanan inci kefali, Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı suyundan çıkarak 12 ayrı noktadan göle dökülen akarsulara yumurtalarını bırakmak için yaklaşık 1 ay önce başlattığı göçünü sürdürüyor. Önüne çıkan engelleri adeta uçarcasına aşan inci kefali, izleyenlere görsel şölen, dere kenarlarına akın eden martılara ise ziyafet sunuyor. Her yıl aynı tarihlerde milyonlarca balığın bu zorlu göçünün yoğun olarak görüldüğü Erciş ilçesindeki Deli Çay’da suyun akış yönünün tersine yüzen ve engelleri uçarak aşmaya çalışan balıklar, gecede bu yolculukları devam ediyor.

"Göçü herkes gündüz görüyor, esas yoğunluk gece yaşanıyor"

2023 yılındaki inci kefalinin göçü artık en yoğun dönemini yaşamaya başladığını ifade eden Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, "Önümüzdeki günlerde göçün pik noktasına ulaşmasını bekliyoruz. En yoğun şekilde izlenecek halini alacak. Göçü herkes gündüz görüyor, esas yoğunluk gece yaşanıyor. Çünkü balıklar geceleri kendilerini daha çok güvende hissettikleri için göç gece yoğunlaşıyor. Bugün Bendimahi Çayı ve diğer akarsuları gezdik. Her yıl inci kefali ile ilgili kaçak avcılık en büyük en büyük sorundu. Fakat bu sene kaçak avcılığa ek olarak kuraklığı dile getiriyoruz. Çünkü akarsuların debileri ciddi anlamda düşük. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da jandarma ekiplerini 7/24 akarsu kenarlarında görmek bizi mutlu ediyor. Çünkü jandarma görevinin başında olmazsa maalesef balıkların bu kadar güven içerisinde göç etmeleri mümkün olmayacak" dedi.

İklim değişikliğinin sebep olduğu sonuçlardan akarsuların debisinin düşük olmasının en büyük sorunlardan biri olduğunu ifade eden Dr. Akkuş, "İklim değişikliğinin yanı sıra akarsu yataklarından kontrolsüz su alımı su debisini düşürüyor. Özellikle Bendimahi Çayı’nda kontrolsüz bir şekilde alınan su akarsu yatağındaki debileri ciddi anlamda düşürüyor. İnci kefali koruma çalışmaları aslında 3-4 basamaktan oluşuyor. Öncelikli olarak balığı akarsuda avlatmayacağız. Eğer balık akarsulardan ya da derelerden avlanıp merkezlerde satışını engelleyeceğiz. Bu sene jandarmanın aldığı tedbirlerle beraber akarsu boylarında ve mansaplarda çok ciddi bir koruma çalışması yürütülüyor. Fakat şehir merkezlerindeki kontroller halen istediğimiz seviyede değil. Özellikle Erciş ve Van şehir merkezindeki denetimlerin artırılması gerekiyor. Bu sıralarda balık satışına izin vermememiz gerekiyor. Şayet kaçak yollarla avlanan balıklar şehir merkezinde satılamazsa ister istemez zincir otomatik olarak kırılacak. Fakat Erciş ve Van şehir merkezinde yeterli bir denetimin olduğunu söylememiz mümkün değil. Bu denetimlerin sıkı bir şekilde uygulanması lazım" diye konuştu.