Kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılan Selçuklu mezarlığında süren detaylı çalışmalar sonucu Selçuklu dönemine ait ‘kümbet’, ‘oda mezarlar’ ve ‘sanduka tipli’ mezarlar bulundu. Kafkas Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı ve Ani Örenyeri Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan, ortaya çıkarılan mezarların Anadolu’daki Selçuklu devrine ait ilk mezar anıtları olabileceğini belirtti.

“YÜZEYDEKİ KALINTILAR BİZE MEZARLIK ALANI OLABİLECEĞİNİ DÜŞÜNDÜRTTÜ”

Ani harabelerinde kısa sürede yürütülen kazı çalışmalarından ortaya çıkan ve tarihçileri heyecanlandıran Selçuklu mezarları ile ilgili açıklamada bulunan Arslan, “2021 yılı kazı çalışmalarımız kapsamında Ani Katedrali’nin hemen 30 metre güneybatısında bu alanda yaptığımız çalışmalarda yüzeydeki bazı kalıntı ve buluntulardan hareketle, bu alanın aslında bir mezarlık alanı olabileceği düşüncesiyle çalışmalarımızı yoğunlaştırdık ve neticesinde de düşündüğümüz gibi buranın bir mezarlık alanı, hatta Selçuklular devrine ait bir mezarlık alanı olabileceği kanısına vardık.” dedi. 

“3 FARKLI MEZAR TİPOLOJİSİ İLE KARŞI KARŞIYAYIZ”

Kazılarda 3 farklı tipte mezar tipolojisine rastladıklarını söyleyen Arslan, “Tabi sadece mezarlık alanı değil, yine yüzeydeki kalıntı halinde duran bir kümbet kalıntımız vardı. Ancak planı ve mimarisi tam olarak bilinmemekteydi. Bu kümbeti de kazı çalışmasını gerçekleştirerek gün yüzüne çıkardık. Burada 3 farklı tipte mezar tipolojisine rastlamış olduk. Birincisi Selçuklu’nun klasik manada inşa ettiği işte, kare kaide üzerinde sekizgen gövdesiyle bir kümbet yapısı, ikincisi bizim akıt mezar olarak nitelendirdiğimiz ve Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar gelen ve Anadolu’da da İslami usullerle uygulanan oda mezarları ki, bunların örneklerini özellikle Ahlat kazılarında sıkça karşımıza çıkmıştı. Üçüncü tip mezarlar ise sandukalı tipteki mezarlar. Bu mezarlarda yine altta dikdörtgen bir kaide üzerinde taş sanduka şeklinde inşa edilmiş mezarlar bulunuyor. Biz burada hem kümbet, hem de diğer mezarların Anadolu’daki Selçuklu devrine ait ilk mezar anıtları olabileceği üstünde durmaktayız. Zira biliyorsunuz Ani 1064 yılında Sultan Alparslan tarafından Anadolu’da fethedilen ilk yerdir. Bu nedenle buradaki mezarlık da dahil olmak üzere, her türden eserin Anadolu’da Selçuklu Türkleri için bir ilk olduğunu düşünüyoruz.” diye konuştu. 

Ani Örenyeri’nde Arslan nezaretinde 4 farklı noktada arkeoloji kazıları devam ediyor.