Bingöl'de yaklaşık 27 bin bitki Herbaryum'da saklanıyor

Yükseköğretim Kurulunca 'Tarım ve Havza Bazlı Kalkınma' alanında pilot üniversite seçilen BÜ'de, Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Lütfi Behçet'in yürütücülüğünde 2011 yılının ağustos ayında kentin zengin bitki örtüsünün kayıt altına alınması amacıyla çalışma başlatıldı.

Yıllardır bu alanda araştırma yapan 61 yaşındaki Prof. Dr. Behçet, bölümdeki akademisyenlerle farklı mevsimlerde kentteki bitki türlerini belirlemek için çalışma yürüttü. Yaklaşık 12 yıl boyunca kentte ve bölgedeki illerden yaklaşık 27 bin bitki, fakültenin Herbaryum Hazırlık Odası'nda muhafaza altına alındı. 12 BİN BİTKİYİ HERBARYUMA YERLEŞTİRİLDİ

Odada, akademisyenlerce bitkiler özelliklerini kaybetmeden kurutuldu, karton üzerinde tespitini yaptıktan sonra presleme yöntemiyle muhafaza altına alındı. Bitkilerin, oluşturulan dosyada kimliklendirmesi yapıldı, ismi ve özellikleri yazıldı. Akademisyenler, bu şekilde teşhisini ve kaydını yaptığı 12 bin bitkiyi Bingöl Üniversitesi Herbaryumu'na yerleştirdi.

Uluslararası Herbaryum İndeksi'nde 'BIN' koduyla tescil edilen Bingöl Üniversitesi Herbaryumu'nda ulusal ve uluslararası birçok proje yürütülüyor. Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Lütfi Behçet, Bingöl ve çevresinde bitkiler üzerine çalışma yaptıklarını söyledi.

BİNGÖL'DE 167 BİTKİ KAYITLI

TÜBİTAK destekli projeyle hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Serisi (TÜBİVES) veri tabanında Bingöl'den sadece 167 bitkinin kayıtlı olduğunu gördüklerini dile getiren Behçet, kentte bu sayının üstünde bitki yayılışının olduğunu ifade etti. Bu yıl Uluslararası Herbaryum İndeksi'ne kayıt yaptırdıklarını belirten Behçet, şu anki tespitlerinin 2 bin olduğuna dikkati çekti.

Kentte yeni bitki türleri de tespit ettiklerini dile getiren Behçet, şöyle konuştu:

'BİLİNMEYEN 12 BİTKİ TAKSONUNU TESPİT ETTİK'

'Bunların bir kısmı da yayınlandı, bir kısmıyla ilgili de çalışmalarımız devam ediyor. Yunanistan gibi ülkenin toplam sayısı kadar bir bitki türü çeşitliği var Bingöl'de. Birçok ülke kadar neredeyse. Dünyada ilk defa Bingöl'de tanımlanan, bugüne kadar bilinmeyen 12 bitki taksonunu tespit ettik. Ayrıca dünyanın çeşitli yerlerinde var ama Türkiye'de bugüne kadar bilinmeyen bitkiler tespit ettik, elde ettiğimiz bitkinin 3 bin 500 olabileceğini tahmin ediyoruz.'

Farklı mevsimlerde saatlerce yürüyerek Bingöl'deki bitkileri kayıt altına aldıklarını belirten Behçet, şöyle konuştu:

'BİNGÖL'DE GİTTİĞİM HER YERDE GÖZÜM ARAZİDE VE BİTKİLERDE'

'Bingöl'de gittiğim her yerde gözüm arazide ve bitkilerde. Çalışma yapılırken oranın mevsimine dikkat edilerek bitkilerin periyodik olarak taranması şarttır. Biz belli bir alanı tespit ediyoruz, sınırlarını çiziyoruz. Projemiz kapsamında Çapakçur Vadisi, Palu'ya kadar olan dağlık bölgeyi yaklaşık 200 kez mevsim mevsim 3 yıl boyunca taradık. Pek karşılaşılmadık bitkiler elde ettik. O havzada 1650 civarında bitki çeşitliliğini ortaya koyduk. Orayı yüzde 100 bütün bitkilerini ortaya koyduk mu? Ben bu kadar ciddi uğraşmama rağmen böyle bir iddiada bulunamıyorum.'

Elazığ'ın ilçelerinden Arıcak'ta 2 ve Baskil'de 3 bitki taksonu tanımladıklarını kaydeden Behçet, Bingöl'de topladıkları bitkilerin soyadlarının büyük bir kısmının 'Bingöl' diye baz alınarak teşkil edildiğini bildirdi.

Herbaryumların önemine dikkati çeken Behçet, 'Herbaryumlar yeni türlerin eczacılık yönü çalışan bitkilerin saklandığı ve kontrol imkanın olduğu yerlerdir. Bingöl Herbaryumu'ndaki bitkiler sadece kente ait değil, uluslararası mahiyet kazandı. Dünya da bundan haberdar oldu ve biz bundan bilimsel olarak faydalanabiliriz. Bu bakımdan da önemli. Şu anda kayıt altına aldığımız bitki yaklaşık 12 bin, diğer elde ettiğimiz bitkileri de kayıt altına aldığımızda bu 30 bine çıkar.' ifadelerini kullandı.