250 yıl dayanan ehramların hazırlıkları başladı
Erzurumlu kadınların ehram yapımında kullanılan yünleri yıkama mesaisi başladı.
Ehram yünleri, Erzurum Olgunlaşma Enstitüsü’nde görevli 15 usta öğretici kadın tarafından yeni eğitim yılında öğrencilere dikimi eğitimi vermek üzere hazır hale getiriliyor. Erzurumlu kadınlar ehram yapımı için ilk olarak koyunların kırpılmasından sonra elde edilen yünleri akarsu kenarına getiriyor ve burada bekleyen yünler güneşin etkisiyle kuruyor. Kuruyan yünler kadınlar tarafından tokaçlarla dövülmek suretiyle yumuşatılıyor. Bir sonraki aşmada ise akarsuda yıkanan yünler tekrardan kurutulmaya bırakılıyor. Son olarak ise yünler uzun sopalarla çırpılıyor ve taranıyor. Tarandıktan sonra iplik haline gelen yünler ehram yapımında kullanılıyor. İlmek ilmek büyül bir emekle dokunarak üretilen ehramlar tezgahlarda son halini aldıktan sonra meraklılarının beğenisine sunuluyor. İşin ehli bir dokumacı tezgâhta yaklaşık 7 günde, 4 metrekare bir ehramı rahatça örebiliyor.
“EHRAM ÜRETİLDİKTEN SONRA 250 YIL KADAR ÖMRÜ OLACAK”
Erzurum Olgunlaşma Enstitüsü Müdürü Fatma Taşbaşı, ehram yapımında kullanılacak yünün akarsuda yıkanması gerektiğini ve doğal dokusunun bozulmaması için ise kimyasallardan uzak tutulması gerektiğini söyledi. Taşbaşı, “Yeni eğitim-öğretim dönemine hazırlık yapıyoruz. Usta öğreticilerimizin ve öğrencilerimizin yıl boyu üretecekleri ehram için ön çalışmalar bunlar. Yünü ustalarımız şimdi akarsuda yıkıyorlar. Birinci gayemiz ehramı üretirken geleneksel yöntemlerle üretebilmek. Bizim için önemli olan ehramın hem dokusunu bozmamak hem de sürdürülebilir tekstilde ehramın yerini koruyabilmek. Çünkü doğal ortamı dışında yıkadığımız zaman kimyasallara maruz bırakmamız gerekecek, bizde bunu kesinlikle istemiyoruz. Geri dönüşümü olabilecek bir dokuma olsun istiyoruz. Akarsuyun kenarında yıkanması gerekiyor ki yünün iyi temizlenmesi ve ehramın dokusunu bozmasın. Ehram üretildikten sonra 250 yıllık ömürleri olacak.” dedi.
“TEZGAHA ATILACAK SÜRE YAKLAŞIK 3 HAFTAYI BULUYOR”
Taşbaşı, yünün yıkanma işleminin ardında tezgâha gitme süresinin en az 3 hafta olduğunu belirtti. Taşbaşı, “Ustalarımız akarsuyun yanında yünü tokaçlayarak yıkıyorlar. Yünün yıkandığı zaman köpürmesi ve içerisindeki kirin bir şekilde gitmesi gerekiyor. Yıkandıktan sonra yünü kurutacaklar, sonra tekrar yıkayacaklar ve sonra üçüncü kez yıkadıktan sonra tekrar kurutacaklar. Sonrasında çırpılacak, taranacak ve iplik haline getirilecek. Burada 1 hafta yıkama sürecek. Tezgâha atılacak süre yaklaşık 3 haftayı buluyor. En kaliteli yünü ehramda kullanıyoruz, bir altını kilimde geriye kalanları ise çorap ve yorgan da kullanıyoruz.” İfadelerini kullandı.